Y maethiad gorau posibl yw’r sail ar gyfer cynhyrchu da byw yn effeithiol ac effeithlon. Efallai na fydd glaswellt ar ei ben ei hun yn cynnig yr holl elfennau maethol sy’n ofynnol gan famogiaid ac weithiau mae angen ategu maetholion i wella cynhyrchiant. Yn y Deyrnas Unedig yn gyffredinol, mae’r penderfyniad i ategu yn seiliedig ar brofi’r glaswellt/porthiant, pridd neu’r defaid. Ond, yr unig ffordd i asesu a yw’r defaid yn cael eu cynnal yn faethol yw ymchwilio i’r crynhoad o faetholion yn y ddafad a chymharu hynny â’r lefelau arferol. Yn draddodiadol yn y Deyrnas Unedig mae hyn wedi cael ei gyflawni trwy gymryd samplau gwaed o sampl o ddefaid. Gall y crynhoad yn y gwaed ymateb i newidiadau mewn diet o fewn dyddiau a gall prosesau afiechydon hefyd ddylanwadu arnynt. Oherwydd hyn, dim ond rhan o’r stori gewch chi wrth seilio’r canlyniadau ar y gwaed yn unig.



Mae biopsi iau anifeiliaid byw yn rhoi gwybodaeth wahanol i waed gan ei fod yn rhoi amcangyfrif tymor hwy hanesyddol o statws yr elfennau hybrin. Gwelwyd bod y dechneg yn gyflym, diogel a dibynadwy. Mae dadansoddi gwaed yn dal yn ddefnyddiol ar y cyd â hyn gan y gall roi gwybodaeth tymor byr sy’n rhoi amcan o’r cyflenwad presennol a’r ymateb, yn ogystal â gwybodaeth am y gystadleuaeth rhwng elfennau. Y samplau gwaed ac iau gyda’i gilydd sy’n rhoi’r arwydd mwyaf cynhwysfawr o statws elfennau hybrin hanesyddol a phresennol a’r wybodaeth orau i ffurfio cyngor rheoli ar gyfer addasiadau i’r diet yn y dyfodol.



Yn y prosiect hwn mae deuddeg o ffermydd ar draws Gogledd Cymru yn defnyddio’r dull sampl deublyg hwn yng nghyd-destun defaid, ynghyd â dadansoddiad o’r porthiant sydd ar gael. Nod y prosiect yw defnyddio dull deallus a blaengar i gynllunio maethiad mamogiaid magu.